طراحی برنامه آموزش ضمن خدمت دبیران علوم تجربی پایه هشتم بر اساس مدل دیک و کری

اتخاذ رویکرد و الگوی طراحی آموزشی مناسب از اولین و موثرترین گام ها جهت ایجاد یک نظام آموزشی کارا و موثر می باشد. الگوی دیک و کری یکی از الگوهای کارا و قدیمی است که در زمینه طراحی آموزشی به کار برده می شود. هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه آموزش ضمن خدمت دبیرانِ علوم تجربی پایه هشتم بر اساس مدل دیک و کری بود. پژوهش حاضر از حیث هدف جزء تحقیقات توسعه ای و از حیث روش جزء پژوهش ارزشیابی بود. میدان عمل، آموزش و پرورش شهر مشهد و جامعه آماری شامل دبیران درس علوم تجربی مقطع متوسطه اول ناحیه 3 مشهد بودکه نیازمند شرکت در دوره روش تدریس علوم تجربی پایه هشتم بودند. ناحیه 3 به علت در دسترس بودن دبیران و نیز وجود مدرسین باسابقه و باتجربه جهت اجرای پژوهش انتخاب شد. لذا در این پژوهش30 نفر نمونه از طریق سرشماری از دبیران درس علوم دوره متوسطه اول، از ناحیه 3 مشهد انتخاب شدند. هفت مرحله از ده مرحله مدل طراحی آموزشی دیک و کری انتخاب شده و به شرح زیر اجرا گردید. مرحله اول تعیین اهداف که شامل اهداف کلی و جزئی بر اساس سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی بود. مرحله دوم انجام تجزیه و تحلیل آموزشی که شامل تحلیل زمینه های تطبیقی، انتقالی، محیط آموزشی، نگرشی و سبک های یادگیری بود. مرحله سوم شناخت رفتارهای ورودی و وی‍ژگی های فراگیران در طراحی برنامه آموزشی بود که از طریق تعیین خصوصیات عمومی یادگیرندگان و رفتارهای ورودی فراگیران به انجام رسید. مرحله چهارم شامل نوشتن اهداف عملکردی بر اساس مباحث مورد نیاز فراگیران در راستای تغییرات اعمال شده در کتاب علوم تجربی پایه هشتم بود. مرحله پنجم شامل تدوین سوال های آزمون ملاک محور بود که در این مرحله پرسشنامه ای تهیه شد. مرحله ششم تدوین راهبردهای آموزشی بود که در جهت بهبود و ارتقای سطح کیفیت تدریس، راهبردهایی تهیه و تنظیم گردید و مرحله هفتم تدوین و انتخاب موادآموزشی بر اساس فصل های کتاب علوم تجربی پایه هشتم بود. یافته ها و نتیجه گیری: الگوی طراحی آموزشی دیک و کری، پشتوانه نظری قوی داشته و می¬تواند در صورت به کارگیری درست، هدف های در نظر گرفته شده علوم تجربی را تحقق بخشد. با توجه به میزان بالای افت تحصیلی در درس علوم و به علت فقدان طراحی و تدریس مناسب، یافته های این پژوهش می تواند به بهبود فرایند یادگیری و ارتقای پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان منتهی شود.